سپندارمدگان یا سپندارمذگان در روز سپندارمد یا سپندارمذ، در روزپنجم اسپند در گاهنامه‌ی ایرانی سال ٣٧٤٨ و برابر با بیست و نهم بهمن در گاهنامه‌ی خورشیدی سال ١٣٨٩ و برابر با هيجده فوريه ٢٠١١ است.
نام این روز در اوستایی سپِنتَ آرمییتی
Spenta-aarmaiti
و در پهلوی سپندَرمَت
Spand-armat
است. این واژه از دو بخش، سپنتَ یا سپند به مانی (معنی) مغدیس (مقدس) و پسوند آرمییتی یا اَرمت به مانی فروتنی ساخته شده و نام چهارمین امشاسپند است. امشاسپندان نام‌های فروزگان (صفات خدایی) اورمزد است.
در اوستا و گات‌ها اين فروزه نماد پاسداری زمين است و زمین نماد اِشك (عشق) و باروری است. سپندارمد با فداكاری به همه مِهر می‌ورزد. زشت و زیبا را همچون مادری به یك چشم می‌نگرد و در دامان پر مِهر خود می‌پروراند و آرامش می‌دهد.
در اوستا و گات‌ها می‌خوانيم:
"اینک زمین را می ستاییم، زمینی که ما را در بر گرفته است. ای اََهوره مَزدا! زنان را می ستاییم. زنانی را که از آن تو به شمار آیند و از بهترین اَشَه برخوردارند، می ستاییم." اوستا - یسنا ٣٨ بند ١
"دختران در گزینش همسر آزادند و پدر و مادر نمی‌توانند دخترانشان را وادار به پیوند با كسی که او دوستش ندارد، بکنند."
...
مردان در این روز زنان و دختران را بر تخت پادشاهی می‌نشاندند و به آنان از یك شاخه گل تا هر چیز دیگری پیشكشی می‌دادند و همچنين از آنان فرمان می‌بردند و كارهای آنان را انجام می‌دادند.
این روز به نام "مردگیران" یا "مژدگیران" یا "مزدگیران به مانی (معنی) پیشكشی گرفتن از مردان نیز بازگو شده است. گردیزی در نسك (کتاب) خود "زین الاخبار" می‌نویسد: "این جشن را مردگیران می‌گفتند زیرا زنان به پسند خویش و با آزادی، شوی و مرد زندگی خود را برمی گزیدند."
هنوز نیز در برخی از گوشه‌های ایران زمین مانند سپاهان (اصفهان)، پهله، ری و دیگر شهرهای كوستِ (ناحیه‌ی) كُیان (مرکز) و خورووَران (غرب) ایران، این جشن همچون گذشته برگزار می‌شود.
هر آيينه، در زمانی كه در روم و يونان و چين و مغولستان و آفريكا و حجاز... با زنان همچو كنیز رفتار يا نگاه می‌كردند و يا در حجاز آنان را زنده بگور و سنگسار می‌كردند؛ در ايران باستان اين جشن، نشان از گراميداشت زنان و اوگ (اوج) شكوفايی و پيشرفت فرهنگی دارد.
گواه ديگر، زنان پادشاه، وزیر، هَندازگر (مهندس)، مِهراز (معمار)، فرمانده، ناخدا، پژوهشگر، نويسنده و دیگر در ايران باستان بودند، كه آشكارا ارج و برابری آنان را با مردان در زندگی روزمره نشان می‌دهد.
زرتشتیان همانند گذشته این روز را به نام روز زن و مادر جشن می‌گیرند.
